Wystawa autorstwa Jakuba Dziewita i Artura Rychlickiego
Istnieje jeden pewnik związany z pejzażami: pejzaż się widzi – i to niezależnie od tego, czy będziemy przez to określenie rozumieć „krajobraz przedstawiony w sztuce”, czy też „krajobraz naturalny” (vide: Słownik języka polskiego Doroszewskiego). Na wystawie prezentowane są fotografie przedstawiające pejzaże, których nikt nie ogląda.
Jakub Dziewit pokazuje klasyczny temat fotograficzny. Można by rzec, że będzie to zuchwałe nawiązanie do początków fotografii, czyli widok z okna, chociaż w tym przypadku raczej widok przez okno (na okno?). To okno w czarnobylskiej szkole – zamkniętej ponad trzydzieści lat temu, w której uczniowie nie patrzą już tęsknie na drzewa, a dla odwiedzających to miejsce współcześnie ważniejsza jest atrakcja rozpadu przestrzeni wewnątrz. Samo okno (okno na świat?) przestaje zresztą pełnić swoją funkcję, gdyż – niemyte – powoli zaburza widok. Za jakiś czas nie będzie widać już nic – tylko okno, bez widoku.
Artur Rychlicki nawiązuje zaś do innego wielkiego tematu fotograficznego, czyli reportażu – portretu ludzi, którzy nie są nawet trybikami w wielkim systemie, bo jego koła zamachowe są zbyt wielkie, by zauważyć człowieka. Na prezentowanym zdjęciu nie widać jednak ludzi – tak, jak nie widać sfotografowanego pejzażu. Jest to bowiem widok na cmentarz położony pięćdziesiąt metrów od brzegu Jeziora Aralskiego. Jezioro to zaznaczone jest na mapie, ale jego obraz wymaga wyobraźni, gdyż zobaczyć się go już nie da.
Sformułowanie „wystawa niedozobaczenia” pozornie zawiera błąd. To jednak błąd wbudowany w wystawę, na której pokazywane będą właśnie dwa „niedozobaczenia”. Zobaczyć ich jednak nie będzie można, gdyż wystawa będzie prezentowana w galerii w okresie jej zamknięcia z powodu zagrożenia epidemicznego. Pojawia się pytanie: czy to ważne, czy cesarz jest nagi, jeśli go nie widzimy?
Wystawy:
– Galeria OBOK ZPAF w Warszawie (Plac Zamkowy 8), 12–19.05.2020. Kurator: Wojciech Sternak. Zapis transmisji z wernisażu: kliknij tutaj,
– Galeria Pusta w Katowicach (Galerie Miasta Ogrodów, Plac Sejmu Śląskiego 1), 8.05-15.06.2020. Kuratorka: Katarzyna Łata. Zapis transmisji z wernisażu: kliknij tutaj.